Łacino przybywaj!

Witajcie!

W tej notce chciałabym przybliżyć historię języka polskiego. Jest ona na prawdę ciekawa, a dodatkowo może wystąpić na maturze. Jeśli już macie za sobą egzamin dojrzałości lub jest on dopiero przed wami, to taką wiedzą warto się popisać np. na zajęciach czy lekcjach z waszym polonistą.

Dzisiaj zajmiemy się latynizmami. Są to zapożyczenia z języka łacińskiego. Powstały między X a XX wiekiem. Łacina odegrała największą rolę w dziejach naszego języka, lecz teraz wytępuje głównie w terminologii naukowej.

Nasi poeci pisali swoje dzieła po łacinie, księża odprawiali msze po łacinie, a my?

XXI wieczni polacy mają do czynienia z łaciną jedynie podczas kupowania kwiatków w sklepie ogrodniczym czy czytaniu składu leku na przeziębienie. Nieliczni uczą się tego języka na studiach lub w liceach. I tylko tyle? Niemożliwe!

Oto kilka staropolskich latynizmów:

Szkoła/biuro
szkoła, bakałarz, atrament, inkaust, data, pergamin, regest, summa, tryb

Biblizmy
balsam, cedr, farao(n), manna, mirra, palma,

Inne
Burak, cebula, cysterna, kanał, komora, korona, kryształ, lawenda, kancelaria, kanclerz, mandat, metryka, statur

Teraz czas na zapożyczenia z okresu średniopolskiego:

Używane do dziś
abdykować, akt, apelacja, apetyt, areszt, decydować, dedykacja, edykt, dokument, forma, recepta, reformować, religia, senat, sens, sukces, termin, traktat, profesor, patron, rektor

Używane w tamtym okresie:
absolwować (rozgrzeszyć), akomodować się (dogadzać,zabiegać), despekt (obelga, pogarda), dysputacja (rozprawa), egzamen (badanie), ekspens (koszt), kompleksyja (temperament), koncylijum (schadzka, obrady), rebelija (bunt), supplikować (prosić)

W dzisiejszych czasach możemy usłyszeć lekko przekształcone słowa np. konsylium, rebeliant.

Czekam na wasze komentarze, z wielką chęcią odpowiem na wszystkie ;)

Wstając jutro rano nie zapomnijcie czy idziecie na egzamen bądź egzamin!

Miłego dnia ;)

Wszystkie informacje zostały zaczerpnięte z książki "Język Polski. Kompendium"
U nas zero internetu!